Η αυτοκατευθυνόμενη μάθηση δεν είναι η τελευταία τάση στην εκπαίδευση. Υπάρχει από τις απαρχές της γνωστικής ανάπτυξης (Αριστοτέλης και Σωκράτης) και αποτελεί μια φυσική οδό προς τη βαθιά κατανόηση και την αποτελεσματικότητα. Με το να προσέχουμε τους τρόπους με τους οποίους η αυτοκατευθυνόμενη μάθηση μπορεί να εμφανιστεί στην τάξη και να την αξιοποιούμε ως αναπόσπαστο μέρος του τρόπου με τον οποίο μαθαίνουμε, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια πιο ουσιαστική μαθησιακή εμπειρία.για τους μαθητές που θα διαρκέσει πέρα από την αναμάσηση του απομνημονευμένου περιεχομένου. Η αυτοκατευθυνόμενη μάθηση είναι κάτι που ζούμε.

Τι είναι η αυτοκατευθυνόμενη μάθηση;

Ορισμένες από τις πρώτες σύγχρονες επίσημες θεωρίες της αυτοκατευθυνόμενης μάθησης προήλθαν από το προοδευτικό εκπαιδευτικό κίνημα και τον John Dewey, ο οποίος πίστευε ότι η εμπειρία ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος της εκπαίδευσης. Με την ενσωμάτωση τόσο των εμπειριών του παρελθόντος όσο και των σημερινών εμπειριών που βασίζονται σε προσωπικές ερμηνείες και στο αντικείμενο, οι μαθητές θα μάθαιναν πιο αποτελεσματικά. Και ως αποτέλεσμα, ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι να είναι ένας οδηγός, να υποστηρίζειοι μαθητές να εξερευνούν τον κόσμο γύρω τους, να διατυπώνουν ερευνητικά ερωτήματα και να ελέγχουν υποθέσεις.

Σήμερα, υπάρχει μια ποικιλία εκπαιδευτικών συστημάτων που ενσωματώνουν την αυτοκατευθυνόμενη μάθηση ως παιδαγωγική και βασίζονται στην ιδέα ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν και πρέπει να είναι υπεύθυνοι για τη δική τους γνωστική ανάπτυξη. Αξιοσημείωτα μοντέλα είναι τα Δημοκρατικά Ελεύθερα Σχολεία και προγράμματα, όπως το Ινστιτούτο για τη Δημοκρατική Εκπαίδευση (IDEA) και το Σχολείο Sudbury, το οποίο επικεντρώνεται στην εκπαιδευτική ελευθερία, τη δημοκρατικήδιακυβέρνηση και προσωπική ευθύνη.

Η αυτοκατευθυνόμενη μάθηση μπορεί να είναι τόσο διαφορετική όσο η απλή ανακάλυψη νέων πληροφοριών και η κριτική σκέψη γι' αυτές, η ενεργός συμμετοχή και συνεισφορά σε μια κοινότητα μάθησης ή ο σχεδιασμός της δικής σας μαθησιακής πορείας και η επιλογή πόρων, οδηγών και πληροφοριών.

Πώς μπορώ να το χρησιμοποιήσω;

Ανεξάρτητα από το πώς θα επιλέξετε να ενσωματώσετε την αυτοκατευθυνόμενη μάθηση στη μαθησιακή σας κοινότητα, υπάρχουν διάφορες μέθοδοι που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς για να αυξήσουν την ιδιοκτησία και την υπευθυνότητα των μαθητών και να τους υποστηρίξουν στη δημιουργία της δικής τους μαθησιακής πορείας:

Κριτική σκέψη

Ο πιο πολύτιμος πόρος για την εμπλοκή στην αυτοκατευθυνόμενη μάθηση είναι η ικανότητα να έχουμε επίγνωση του εαυτού μας και του κόσμου γύρω μας και να διερευνούμε σε βάθος και για τα δύο. Αν και υπάρχουν πολλές ερμηνείες για το τι είναι και τι κάνει η κριτική σκέψη, ο Robert Ennis την όρισε ως "Λογική, στοχαστική σκέψη που επικεντρώνεται στην απόφαση για το τι πρέπει να πιστέψουμε ή να κάνουμε" (Ennis, 1996, σ. 166). Οι εκπαιδευτικοί συνήθως χρησιμοποιούνκριτική σκέψη στην τάξη ως τα 5 W και το H (Τι, Γιατί, Ποιος, Πότε, Πού, Γιατί και Πώς).

Ωστόσο, το να είναι κανείς κριτικά σκεπτόμενος και υπεύθυνος για τη δική του μάθηση είναι κάτι πολύ περισσότερο από το να κάνει ερωτήσεις. Αυτές είναι όλες οι βαθύτερες πτυχές της κριτικής σκέψης:

• Συνειδητοποίηση των αυτοσυμφερόντων και των αντιδράσεων
• Λαμβάνοντας υπόψη την αξιοπιστία του περιεχομένου
• Να είστε ανοιχτοί σε νέες πηγές πληροφοριών και προοπτικές
• Συνεχίζοντας να βασίζεται στο συνδυασμό συναισθημάτων, πληροφοριών και νέων ανακαλύψεων

Πώς μπορώ να το χρησιμοποιήσω αυτό στην τάξη;

Ένας πολύ καλός τρόπος για να προωθήσετε τα εργαλεία για μάθηση, αντί να λέτε στους μαθητές πώς να μάθουν, είναι μέσω δραστηριοτήτων που προωθούν το Design Thinking. Προσφέρετε ευκαιρίες στην τάξη όπου οι μαθητές μπορούν να γράψουν τις δικές τους κριτικές ερωτήσεις σχετικά με το περιεχόμενο. Μπορείτε να ξεκινήσετε ρωτώντας τους: "Τι νομίζετε ότι πρέπει να γνωρίζετε για αυτή την πληροφορία, το γεγονός, την προοπτική κ.λπ." ή "Ποιες ερωτήσεις μπορούν να τεθούν για να αποκαλυφθούννέες πληροφορίες και προοπτικές σχετικά με το θέμα αυτό;".

Εντοπισμός πόρων

Όταν οι μαθητές εκδηλώνουν ενδιαφέρον για ένα συγκεκριμένο θέμα, δεξιότητα ή γεγονός, μπορεί να είναι δύσκολο για αυτούς να γνωρίζουν από πού να αρχίσουν να μαθαίνουν. Καθώς οι μαθητές προοδεύουν και η μάθησή τους εξελίσσεται, προκύπτουν νέα ερωτήματα και χρειάζονται νέοι πόροι. Τύποι πόρων μπορεί να είναι οδηγοί ή μέντορες που έχουν εμπειρία σε ένα συγκεκριμένο πεδίο, πληροφορίες και μέσα ενημέρωσης, πρόσβαση σε προγράμματα μάθησης ή διαδικασίες και βήματα για ναξεκλειδώστε τη γνωστική σκαλωσιά.

Η εμπειρία του εντοπισμού πηγών και της ανακάλυψης νέων πληροφοριών και ευκαιριών είναι μεταδοτική. Όσο περισσότερο οι μαθητές νιώθουν την υπερηφάνεια του να τα καταφέρνουν μόνοι τους, τόσο περισσότερο θα νιώθουν την ανάγκη να συνεχίσουν να μαθαίνουν και θα επαναλαμβάνουν το μοτίβο της ανακάλυψης όταν το εφαρμόζουν σε άλλα ενδιαφέροντα και θέματα.

Πώς μπορώ να το χρησιμοποιήσω αυτό στην τάξη;

Για παράδειγμα, αν ένας μαθητής εκδηλώσει ενδιαφέρον για τις γλώσσες, ένα σχολικό πρόγραμμα σπουδών θα προσανατολίσει τον μαθητή σε ένα γλωσσικό μάθημα- αλλά για να βιώσει πραγματικά τη γλώσσα και να φτάσει στην ευχέρεια, ένα μάθημα δεν είναι αρκετό. Οι μαθητές χρειάζονται πρόσθετες πληροφορίες για να βυθιστούν στη διαδικασία που θα ξεπεράσει την κατανόηση και την ανάλυση. Ένα πηγάδι πηγών μπορεί να είναι διαθέσιμο σε αυτούς με την προϋπόθεση ότι γνωρίζουν πώς καιΥπάρχουν σπουδαία δωρεάν διαδικτυακά προγράμματα όπως το Duolingo, ταξιδιωτικές ευκαιρίες όπως η AFS ή μια ομάδα ομοτίμων στην κοινότητά τους που μιλάει την επιθυμητή γλώσσα.

Η γλώσσα είναι μόνο ένας τομέας ενδιαφέροντος. Άλλες πολύτιμες πλατφόρμες για ευκαιρίες αυτοκατευθυνόμενης μάθησης είναι ενσωματωμένες στο κίνημα της Ανοικτής Εκπαίδευσης. Το Open Education Resource Commons (OER) (www.oercommons.org) είναι μια κυψέλη βιβλιογραφίας, επιστημονικών εργασιών, εκπαιδευτικού υλικού και ανοικτών μαθημάτων μέσω αξιόπιστων ιδρυμάτων. Όλοι οι πόροι του OER είναι δωρεάν και δεν απαιτείται άδεια χρήσης. Αυτό είναιαπίστευτα πολύτιμο για τους μαθητές που δεν έχουν το προνόμιο των προνομίων και της πρόσβασης.

Πληροφορίες για τον έλεγχο

Οι "ψεύτικες ειδήσεις", που προκαλούν αίσθηση από τα ίδια τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, δεν είναι απαραίτητα ένα νέο φαινόμενο, αλλά κάνει μετάσταση με αισχρό ρυθμό με το Διαδίκτυο των πραγμάτων. Η γνώση του πώς να σκέφτονται κριτικά και να εντοπίζουν τις πηγές πληροφοριών είναι επιτακτική ανάγκη για την αποτελεσματική αυτοκατευθυνόμενη μάθηση, αλλά μπορεί να οδηγήσει τους μαθητές σε δαιδαλώδη μονοπάτια αν δεν γνωρίζουν επίσης πώς να διερευνούν τις πηγές. Για να υποστηρίξουμε το κοινό στηναντιμετωπίζοντας αυτή την ανάγκη, ιστότοποι όπως το Facebook έχουν αρχίσει να ελέγχουν τις πηγές των ειδήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Άλλοι ιστότοποι όπως το Snopes λειτουργεί ως ένας διαδικτυακός ελεγκτής γεγονότων για την αποκάλυψη ψευδών ειδήσεων. Παρόλο που αυτά τα μέτρα μπορεί να είναι ευεργετικά, οι αυτοκατευθυνόμενοι μαθητές δεν πρέπει να βασίζονται σε μεγαλύτερες πηγές για να κάνουν τη δουλειά γι' αυτούς. Ιδρύματα όπως το Πανεπιστήμιο Georgetown παρέχει στους φοιτητές μεθόδους για τον προσδιορισμό τωναξιοπιστία (βλ. παρακάτω) για τις πηγές τους. Θυμηθείτε, ακόμη και οι ψευδείς ειδήσεις έχουν ως πηγή τη γνώμη κάποιου και συμβάλλουν στην πραγματικότητα κάποιου.

Πώς μπορώ να το χρησιμοποιήσω αυτό στην τάξη;

Ένας πολύ καλός τρόπος για να εξερευνήσετε την πηγή και τον αντίκτυπο των διαφόρων προοπτικών είναι να μην αρκείστε απλώς στις παρεχόμενες πληροφορίες. Οι αυτοκατευθυνόμενοι μαθητές θα πρέπει να δημιουργούν τρόπους για να βιώσουν τις πληροφορίες και να εξετάσουν τον αντίκτυπο που έχουν οι ιδέες και οι προοπτικές που βασίζονται σε αυτές. Πώς μπορεί να φανεί αυτό στην τάξη;

• Δημιουργία δραστηριοτήτων που υποστηρίζουν τους μαθητές στο ζύγισμα των αποτελεσμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τα πιθανά αποτελέσματα
• Αναγνώριση μιας ποικιλίας προοπτικών με τη χρήση Mind Mapping ή Infographics
• Η σύγκριση και η αντιπαραβολή χαρτών μεταξύ μαθητών τους υποστηρίζει στην παρατήρηση των διαφορών
• Η χρήση τεχνικών αναστοχασμού, όπως η καταγραφή σε ημερολόγιο και ο διάλογος, βοηθούν στη διερεύνηση των συναισθηματικών συνεπειών και επιπτώσεων στις κοινωνικές καταστάσεις και στο συλλογικό περιβάλλον.

Εμπειρίες μοντελοποίησης

Μόλις ένας αυτοκατευθυνόμενος μαθητής βρεθεί στη ζώνη της κριτικής σκέψης, του εντοπισμού πηγών που υποστηρίζουν την ανάπτυξη και εξέλιξή του και της διερεύνησης αυτών των πηγών ως προς την εγκυρότητα και τον αντίκτυπό τους, είναι επιτακτική ανάγκη να είναι σε θέση να διαμορφώνει τη μάθησή του σε νέες εμπειρίες. Όπως και στην Ταξινομία του Bloom, η βαθύτερη μάθηση περιλαμβάνει την ικανότητά μας να δημιουργούμε νέες δυνατότητες, οι οποίες με τη σειρά τους μας παρέχουν νέες πληροφορίες.

Πώς μπορώ να το χρησιμοποιήσω αυτό στην τάξη;

Βρείτε τρόπους για να μιμηθείτε και να "πιλοτάρετε" τις αποφάσεις που λαμβάνονται μέσω κρίσιμων ασκήσεων. Επιτρέψτε τη δοκιμή και την υποβολή υποθέσεων με βάση τη βιωματική και προβληματική μάθηση. Εξετάστε τις ακόλουθες οδούς διερεύνησης:

• Με ποιον τρόπο μπορούν οι μαθητές να διερευνήσουν τα συμπεράσματά τους με ασφάλεια και υπευθυνότητα;
• Πώς μπορούν οι μαθητές να διαμορφώσουν τις δικές τους μαθησιακές εμπειρίες ως μέθοδο για να δοκιμάσουν νέους τρόπους αλληλεπίδρασης και ανακάλυψης;
• Πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε τους μαθητές κατά τη διαδικασία του πειραματισμού και να τους βοηθήσουμε να διαχειριστούν στιγμές κατά τις οποίες αγνοούν τους άλλους, δείχνουν προκατάληψη ή συμμετέχουν σε διακρίσεις;
• Με ποιους τρόπους μπορούμε ως εκπαιδευτικοί να επιτρέψουμε στους μαθητές να δοκιμάσουν νέες θεωρίες και ταυτότητες χωρίς να τους κάνουμε να αισθάνονται στιγματισμένοι, να περιορίζονται σε ετικέτες ή να κάνουν λάθος για τις κρίσεις και τις απόψεις τους;

Μια ισχυρή κοινότητα μάθησης είναι αυτή που οικοδομείται από αυτοκατευθυνόμενους μαθητές οι οποίοι συμβάλλουν δυναμικά στην υποστήριξη, ανύψωση και ενδυνάμωση του άλλου. Για να δημιουργηθεί αυτό το επίπεδο ένταξης και καινοτομίας, όλοι οι μαθητές (μαθητές και εκπαιδευτικοί) πρέπει να γνωρίζουν πώς να μαθαίνουν και πώς να συνεργάζονται αποτελεσματικά αναλαμβάνοντας την ευθύνη της δικής τους συνεισφοράς. Η αυτοκατευθυνόμενη μάθηση θα είναι πάνταυπάρχουν χωρίς να προσπαθούμε να τις επιβάλλουμε στο πρόγραμμα σπουδών, αλλά ένα πρόγραμμα σπουδών που φωτίζει και αναζητά την πρόθεση μέσω της αυτοκατευθυνόμενης μάθησης θα οδηγήσει τις κοινότητές μας στο μετασχηματιστικό επίπεδο.

//www.library.georgetown.edu/tutorials/research-guides/evaluating-internet-content

Ennis, R. H. (1996) Critical Thinking Dispositions: Their Nature and Assessability. Informal Logic, 18(2), 165-182.